0466 
Vesaik Mukabili
Gümrük Çıkış Beyannamesi
Pozisyon Dosyası
Konsimento (CMR) Talimati
konsimento
Freight Prepaid
Navlun
Dolaşım Belgeleri
ATR-Dolasim Belgesi
EUR-1 Dolaşım Belgesi
INF-2 Belgesi
Mense Sehadetnamesi
Özel Mense Sehadetnamesi (FORM-A)
ABC Formu
GATT Mense Sehadetnamesi
Kontrol Belgesi-1
Kontrol Belgesi-2
Kalite Belgesi
Sağlık Sertifikasi
Konsolusluk Faturası
Tasdikli Fatura
Taşıma Belgeleri
Taşıma Belgelerinin Türleri
Sigorta Belgeleri
Sigorta Poliçesi
Finansman Belgeleri
Poliçe
VESAIK MUKABİLİ ( Evrak karsiligi )
İhracatçı firmalar bazı ihracat yüklemelerinde alıcı olarak alıcı firmanın bankasını göstererek mallarını banka adına gönderirlerler. Bu yüklemelerde orijinal ATR, fatura ve alıcınin düzenlenerek kendisine gönderilmesini istediği tüm evraklar mal beraberi değil bankalar aracılığı ile gönderilir. Bu yüklemelere vesaik mukabili yükleme denir. Mallar yurtdışına gittiğinde teslim edilmeden önce mutlaka bankadan ödemenin garanti edildiğine dair yazılı bir evrak almadan kesinlikle teslim edilmez.
Tüm ülkelere taşınacak ürünle ilgili bütün bilgileri içeren ihracatçılar Birliği ve çıkış yapılacak gümrüğün onayladığı belge.
Göndericinin, alıcının ve mal detaylarını içeren mal faturası, konsimento, ordino, ATR/Mense vs. evraklarının bulunduğu üzerinde pozisyon numarasının belirtildiği dosyadır.
İhracatçi firma adi ve adresi, ithalatçi firma adı ve adresi, malın teslim edileceği yer, yükleme yeri, tarih, mal cinsi, ambalaj cinsi ve adedi, brüt kilo, teslim şekli ve araç plaka bilgilerini içerir. Gönderen ve alıcı firmanın yapmış oldukları anlasmalara göre düzenlenir. İhracatçi firma, ihracatçi firmanın gümrükçüsü veya imalatçı firmalar tarafından hazırlanır ve nakliyeciye iletilir.
Konsimento, taşıma amacıyla yükün nakliyeciye teslim alındığını gösteren bir belgedir. Bu belge ile yük üzerinde taşıma hizmetinden doğan edim ve sorumluluklar taşıyana geçer. Dolayısıyla konsimento taşıma, teslim alma ve teslim etme koşulları bulunur. Hukuki bir belge niteliği taşıan bu akit alıcı tarafından tasdık edildikten sonra satıcıya ibraz edilir.
Navlun ödemesinin İhracatçi firma tarafından yapılacağını anlatan uluslararası bir terimdir.
Uluslararası taşıma bedelidir.
ATR-Dolaşım Belgesi (Movement Certificate, ATR)
Türkiye ile AB arasındaki ortaklık anlaşmasının bir gereği olarak, Türkiye'de serbest dolaşım hakkına sahip ürünler AB ülkelerinde de serbest dolaşım hakkına sahiptir. Bunlardan sanayi ürünlerinin Türkiye'den AB ülkelerine ithal edilmesinde KDV dışında bir vergi ödenmesi söz konusu değildir (zaman zaman gündeme gelen anti damping vergisi hariç). Ayrıca Türkiye'de serbest dolaşımda bulunan tarım ve işlenmiı tarım ürünlerinin AB ülkelerine girişinde çesitli tavizlerden yararlanılması söz konusudur. Türkiye de serbest dolaşımda bulunan sanayi ürünlerinin AB ülkelerinde de serbest dolaşımını sağlayan ya da Türk menseli ürünlerin AB ülkelerine ithalinde belirli tavizlerden yararlanılmasını sağlayan belgelere ATR belgesi denilmektedir. ATR belgeleri firmalar tarafından tanzim edilip, Ticaret Odaları tarafından onaylanmakta ve ihracatın yapıldığı Gümrük idareleri tarafından vize edilmektedir. Basitleştirilmiş usül çerçevesinde ''onaylanmış ihracatcı statüsüne'' sahip olan firmalar kendi ATR belgelerini kendileri vize edebilmektedir.
AB ülkelerinde serbest dolaşan sanayi ürünlerin veya çeşitli tavizlerden yararlanan ürünlerin Türkiye'ye ithal edilmesinde, bu ürünlerin AB ülkelerinden birinden alınmış bir ATR belgesi ile ithal edilmesi durumunda, Türk gümrüklerinde de KDV dışında bir vergi tahsilatı yapılmamaktadır veya gerekli tavizler sağlanmaktadır.
EUR-1 Dolaşım belgelerinin fonksiyonu, ATR belgelerinin fonksiyonu ile aynıdır. EUR-1 belgeleri aşağıdaki ticari işlemlerde kullanılmaktadır:
- EFTA ülkeleri ile Türkiye arasında yapılan ticaret,
- Türkiye ile AB ülkeleri arasında AKÇT (Avrupa Kömür Çelik Topluluğu) ürünlerini kapsayan Serbest Ticaret Anlaşması ile ilgili ürünlerin ticareti,
- Serbest Ticaret Anlaşması yapılan ülkelerle yapılan ticaret.
INF-2 Belgesi (INF-2 Certificate)
Türkiye de serbest dolaşımda bulunan girdilerin önce bir üçüncü ülkeye gönderilip burada işçiliğe tabi tutulması, işlenmiş ürünlerin AB ülkelerine ihraç edilmesi işlemlerinde nihai ihraç ürünü bünyesinde yer alan serbest dolaşım hakkına sahip Türk girdisinin Gümrük vergisinden muaf tutulmasını sağlayan bir belgedir. Bu belgeler Türkiye'de gümrük idareleri tarafından düzenlenip vize edilmektedir.AB Gümrük Alanında serbest dolaşımda bulunan bir ürünün, üçüncü bir ülkede hariçte işçiliğe tabi tutulmak üzere ihraç edildikten sonra , işlem görmüş ürünlerin Türkiye'ye ithal edilmek istenmesinde, bunların AB ülkeleri tarafından düzenlenip onaylanan INF-2 belgeleri ile birlikte dolaşmaları durumunda, işlenmiş ürünler bünyesindeki AB menseli ürünler için Gümrük Vergisi uygulanmamaktadır; yani, sadece üçüncü ülkede yaratılan katma değer için Gümrük Vergisi tahsili söz konusudur.
GATT'in koyduğu prensipler çerçevesinde, Dünya Ticaret örgütüne üye ülkelerin genelde birbirine benzeyen mense kuralları bulunmaktadır. ülkeler birbirinden yaptığı ithalatlarda ithal ürünlerinin hangi ülke menseli olduğunu bilmek isterler. Çünkü, ithalat işlemlerinde, ürünlerin menseine göre muameleye tabi tutulması gerekmektedir.Uluslararası ticarete konu olan ürünlerin menseini belirten belgelere mense sehadetnamesi denilmektedir. Türkiye'den ihraç edilen ürünler için bu belgeler firmalar tarafından tanzim edilmekte, Ticaret Odaları tarafından onaylanmaktadır. Bazı ülkeler, mense sehadetnamelerinin, kendi mahali konsoloslukları tarafından tasdik edilmesini isteyebilmektedirler.Türkiye'ye ithal edilecek mallar üçüncü bir ülkenin liman veya serbest bölgesinden yüklenecek olursa, mense sahadetnamesinin mahalli Türk konsolosluğu tarafından onaylanmış olması zorunludur.
Mense sehadetnamelerinde bulunması gereken bilgiler ;
- Gönderici,
- alıcı,
- Malın cinsi,
- özelliği,
- Ambalaj şekli,
- Koli adedi,
- Kolilerin marka ve numarası
- Malın net ve brüt ağırlığı,
- Malın ünite fiyatı,
- Malın değeri (FOB, CF, CFR vb.)
- Malın yüklendiği aracın ismi ve hareket tarihi
- Yükleme limanı veya yükleme yeri - Mal Türkiye'de geçirdiği değişiklik dolayısı ile Türk menseli sayılıyorsa bu hususun açıklanması.
MENSE SEHADETNAMESİ TÜRLERİ
Özel Mense Sehadetnamesi (FORM-A)
GATT prensipleri çerçevesinde, bazı ülkelerin (özellikle sanayileşmiş ülkeler) gelişmekte olan ülkelerden sanayi malları ithalatında, bu ülkelerin sanayileşmesine katkı sağlamak amacıyla belirli referanslar sağlayabilmeleri için gerekli olan bir mense sehadetnamesi türüdür. Gelişmekte olan ülkelere bu anlamda referans sağlayan ülkeler şunlardır:ABD, Japonya, Yeni Zelanda, Norveç, Isviçre, Kanada ,Avustralya, Rusya, Polonya, Çek ve Slovak Cumhuriyetleri.
Türkiye'den ihraç edilen ürünler için gerekli özel mense sehadetnameleri, firmalar tarafından tanzim edilmekte, ticaret odaları ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'na bağlı taşra birimleri tarafından onaylanmaktadır.
Sadece ticaret odaları tarafından onaylanan ve çeşitli ülkelere her türlü ürünün ihracatında kullanılan mense sehadetnamesi türüdür.
Gelişmekte olan Ülkeler Arası Ticaret Müzakerelerine Dair Protokol kapsamında düzenlenen bir mense sehadetnamesi türüdür.
Dış Ticarette Teknik Düzenlemeler ve Standardizasyon Rejimi Kararı ve Yönetmelikleri gereği, bu mevzuatla belirlenmiş tarım ürünlerinin ihracatında kullanılan bir belgedir. Bu tür malların ihracatı sözkonusu olduğunda, bunların TSE tarafından belirlenmiş standartlara uygun olduğunun belgelenmesi gerekmektedir.Bu belgelendirme işlemi, Dış Ticaret Müsteşarlığı Standardizasyon Genel Müdürlüğü Dış Ticarette Standardizasyon Denetmenlikleri tarafından yapılmaktadır.
Dış Ticarette Teknik Düzenlemeler ve Standardizasyon mevzuatında belirlenmiş bazı tarım ürünlerinin ithalatında uygulanan bir denetim belgesidir. Bu kapsamdaki ürünleri ithal etmek isteyen firmalar, bunları fiilen ithal etmeden önce Dış Ticarette Standardizasyon Denetmenlikleri'ne, ithalat konusu malın bir numunesi ile başvurarak Kontrol Belgesi'ni almak zorundadırlar. Bu kontrol belgesi de ithalat konusu malların TSE tarafından belirlenmiş standarda uygun olup olmadığını belirlemeye yaramaktadır. TSE tarafından belirlenen standartlara uygun olmayan malların ithalatına izin verilmemektedir.
Dış Ticarette Teknik Düzenlemeler ve Standardizasyon Mevzuatı'nın yürürlüğe girmesi ile, çok sayıda sanayi ürününün Türkiye'ye ithalatında uygunluk denetimi yapılmaya başlanmıştır. Uygunluk denetimine tabi malları ithal etmek isteyen firmalar, bunların TSE tarafından belirlenen standartlara uygunluğunu belgelemek zorundadırlar. Mallar fiilen ithal edilmeden önce numuneleri alınmak ve TSE tarafından teste tabi tutulmak suretiyle bu uygunluk belgeleri verilmektedir. Test ve belgelendirme uygulaması, ithalat konusu malların, insan bitki ve hayvan sağlığı açısından zararlı bir etki taşımadığını, çevreye zarar vermediğini, güvenlik ve asayişle ilgili olumsuz etkilerinin bulunmadığını belgelemek amacını gütmektedir. Ayrıca tüketicinin korunması açısından da bu belgenin gerekliliğine inanılmaktadır. Standartlara uymayan malların ithalatına izin verilmemektedir.
Çok sayıda sanayi ürünün ithalinde uygunluk belgesi aranılmaktadır. Bunlar bir liste halinde Dış Ticarette Teknik Düzenlemeler ve Standardizasyon Tebliği'nin eki olarak yayınlanmış olup, ithali zorunlu standarda tabi mallar olarak anılmaktadır. Bunlardan az sayıda tekstil ve hazır giyim ürününün ithalatı zorunlu standarda tabidir. Pamuk ipliği,pamuklu fitilli kadife, kadın çorapları, elektrikli battaniyeler bunlar arasında önemli kalemleri teşkil etmektedir. Ayrıca tekstil sanayinde girdi olarak kullanılan çok sayıda boya ve kimyasal maddenin ithalatı standarda tabi bulunmaktadır.
TS-ISO-9000, AQAP, GMP (Good Manufacturing Practises) belgesi veya imalat Yeterlilik Belgesi sahibi firmaların yapacağı ithalatlarda uygunluk belgesi aranmamaktadır. Ayrıca dahilde işleme izin belgeleri kapsamında Türkiye'ye geçici olarak ithal edilen ve işlendikten sonra tekrar ihraç edilecek olan mallar için uygunluk belgesi gerekmemektedir. Herhangi bir ürünü ithal etmeyi düşünen firmaların, itahalat konusu olacak ürünün zorunlu standart denetimine tabi olup oladığını tesbit etmeleri, eğer, zorunlu standarda tabi ise TSE'nin ithalat konusu malla ilgili olan standardını inceleyerek, itahalat esnasında bir sorunla karşılaşıp karsılaşmayacaklarını önceden bilmeleri kendileri açısından yararlı olacaktır.
Bitki ve bitkisel ürünlerin ihracatında kullanılan bir belge olup, hem Türk gümrüklerinden maların çıkış işlemlerinin yapılabilmesi , hem de ithalatçi ülke gümrüklerinde giriş işlemleri için kullanılan uluslararası geçerliliği olan bir belgedir. Bu belge ihraç konusu ürünün, her türlü hastalık ve zararlıdan arındırılmış olduğunu, tüketime uygun olduğunu kanıtlamak amacıyla kullanılmaktadır. Bitki Sağlık Sertifikalari , Zirai Karantina Teşkilati veya Tarım ve Köy işleri Bakanlığı il müdürlükleri tarafından kendilerine ibraz edilen numunelere dayanılarak verilmektedir.
- Veteriner Sertifikasi (Veterinary Certificate)
- Helal Belgesi (Helal Certificate)
- Radyasyon Belgesi (Radiation Certificate)
- Boykot/Kara Liste Sertifikasi
KONSOLOSLUK FATURASI (Consular Invoice)
Malin gideceği ülkenin konsolosluğu tarafindan mal mensei birim fiyatı ve mal degerinin onaylandığı faturalardır. Onay konusu faturalar ithalatçi ülkelerin konsolosluklarından elde edilmektedir. Bu tür bir uygulamanın nedeni, ithalatçi ülkenin düşük faturalarla mal bedellerinin düşük gösterilmek suretiyle vergi kaçaklarının önlenmesidir.
TASDİKLİ FATURA (Legalized/Certified Invoice)İhracatçi firma tarafından yabancı alıcıya kesilmiş olan ticari faturanın ithalatçi ülkelerin konsolosluguna onaylatılması neticesinde tasdikli fatura elde edilmiş olur. Bu tür bir uygulamada temel amaç, ithalatçı ülkenin vergi tahsilatı ile ilgili kaygılarını gidermektir.
Uluslararası ticarette malların bir ülkeden bir başka ülke ya da ülkelere sevk edilmesi söz konusudur. Bu sevkiyatlarda, taşıtan ile taşıyıcının sorumluluk ve yükümlülüklerinin belirlenmesi gerekmektedir. Bu belirleme, taşıma belgeleri ile yapılmaktadır. Bu açıdan taşıma belgelerinin aşağıda belirtilen özellikere sahip olması gerekmektedir.
- Taşıyıcı firma veya acentasi tarafından düzenlemeli ve imzalanmalıdır.
- Malların sevk tarihi belitilmelidir. Bu tarih,
- Tahsil belgelerinin bankaya verilişi,
- Sigorta süresinin işlemeye başlamaşı,
- Malların hasara uğrama veya kaybolma risklerinin satıcıya mı alıcıya mi ait olduğunun belirlenmesi açısından önem taşımaktadır.
- taşıma belgeleri temiz olmalıdır.
- Yani taşıta yüklenen malların ambalajının bozuk, malların akıntılı sızıntılı vb. olduğuna dair bir ifade içermemelidir. Bu tür bir ifade içeren taşıma belgeleri "kirli" olarak ad olunmaktadır.
- taşıma belgeleri bayat olmamalıdır. Yani,
- Zamanında alıcının eline ulaşmalıdır.
- Zamanında bankaya verilmelidir
- taşıma belgeleri ihbar kaydını taşımalıdır. Yani,
- alıcı ya da adına hareket edenler "notify" bölümünde belirtilmelidir.
- Deniz konsimentolarında malların güverteye yüklendiği ifadesi yer almamalıdır.
- Bazi taşıma belgeleri birden fazla orjinal set halinde düzenlenmektedir. Bu durumda her orjinal nüsha üzerine kaçıncı nüsha olduğu belirtilmelidir. (1/3, 2/3, 3/3 gibi)
- Navlun'un ödenip ödenmediği belge üzerinde belirtilmelidir.
TAŞIMA BELGELERİ TÜRLERİ
1 - Deniz konsimentosu (Marine bill of lading, Ocean bill of lading, Bill of lading):Devir yönünden 3'e ayrilir.
- Nama yazılı (straight B/L)
- Emre yazılı (order B/L)
- Hamile yazılı (bcarer B/L)
Gemiye yüklenip yüklenmemeyi belirtmesi açısından 2'ye ayrılır
- Tesellüm konsimentosu (Received for shipmen B/L)
- Yükleme konsimentosu (on board B/L)
- Tek konsimento (Through B/L)
- Kara + Deniz, Deniz + Kara, Kara + Deniz + Kara şeklindeki taşımaları tek bir konsimentoda toplamaktadır
- Kombine Nakliyat Konsimentosu(Combined Transport B/L)
- Konteyner Konsimentosu (Container B/L)
- Düzgün Hat Konsimentosu (Liner B/L)
- Kısa Konsimento (Short from, Blank back B/L)
- Tanker Konsimentosu (Tanker B/L)
- Ciro Edilemez Konsimento (Non-Negotiable B/L)
- Navlun Sözleşmesine Dayalı Konsimento(CharterParty B/L)
- Kaptan Mektubu (Mate's reccipt)
2 - Hava Yolu Konsimentosu (Air-Waybill-Aws)
3 - Demir Yolu Hamule Senedi (Rail Consignment Note)
4 - Kara Yolu taşıma Senedi/Cmr Senedi (Rdad Waybill/Cmr Consignment Note)
SİGORTA BELGELERİ
Mallar bir yerden başka bir yere sevkedilirken, sevkiyat esnasinda vuku bulabilecek risklere karşı lehdari koruyan bir belgedir. Bir sigorta poliçesinde iki ana taraf vardır; bunlar, sigorta eden (sigorta şirketi), sigorta edilen (sigortayı yaptıran veya ciro yolu ile sigorta poliçesini elinde bulunduran) taraflardır. Bir sigorta poliçenin güvenli olması için aşağıdaki hususları içermelidir.
- Sigortacı (sigortayı yapan),
- Sigorta ettiren,
- Sigortadan yararlanacak kimse,
- Sigortanın konusu,
- Taşıyıcı firma,
- Taşıyacak araç,
- taşımanın süresi,
- Malın taşıyıcıya teslim edildiği ile alıcıya teslim edileceği yer
- Kapsanan riskler ile riskin başlama ve bitim tarihi,
- Sigorta edilen, taşıma konusu olan mal bedeli
- Sigorta primi tutari, ödeme yeri ve tarihi
- Sigorta poliçesinin düzenlediği tarih
Sigorta Poliçesi Türleri
1) Takselenmiş Poliçe (Valued Policy): Sigorta konusu malın değerinin poliçe üzerinde belirtildiği poliçe türü.
2) Takselenmemiş Poliçe (Unvalued Policy/Open Policy)
3) Bir sevkiyat için sigorta poliçesi (Voyage Policy)
4) Abonman Poliçesi (Floating Policy):
Poliçe
Satıcı tarafından düzenlenen alıcının veya bir bankanın kabulunu, bazen de alıcının bankasının avalını içeren ve alıcıya verilen kayıtsız bir ödeme emridir. ödeme emri, belirli bir meblağın belirli bir tarihte ödenmesini içerebileceği gibi, ibrazinda ödenmesini de içerebilmektedir. Poliçelerde üç taraf mevcuttur.
- 1- Kesideci (Drawer): Poliçeyi düzenleyen (satici)
- 2- Kesideli (Drawee): üzerine poliçe gönderilen taraf (alıcı)
- 3- Leh dar (Beneficiary): Poliçede belirtilen meblağın ödeneceşi kişi
Poliçelerin şu şekil şartlarına uyması gerekmektedir.
- 1- Düzenlediği lisanda ''poliçe'' sözcüğünü içermesi
- 2- Sartsiz ödeme emri (ödeyiniz,pay.vb) ihtiva etmelidir,
- 3- Leh dar (ödemenin yapılacağı özel ya da tüzel kişi) belirtilmelidir,
- 4- Keside yeri ve tarihi
- 5- Döviz cinsi ve tutarı,
- 6- Kesidecinin adı, soyadı, unvanı ve imzası
- 7- Kesidelinin adı soyadı ve unvanı
- 8- Vade
- 9- Akreditif koşullarına göre konulması gerekli kayıtlar
Poliçenin nüshaları: Bütün nüshalar aynı olmak ve her nüsha üzerine kaçıncı nüsha olduğu yazılmak koşulu ile birden fazla nüsha poliçe düzenlenebilmektedir.
Poliçenin sağladığı avantajlar:
- 1- Alacağın tevşiki,
- 2- Kredi aracı,
- 3- İskonto,
- 4- Temlik,
- 5- Rehin.
Poliçe ile ilgili bazı kavramlar
- Tam ciro
- Beyaz ciro
- Temlik cirosu
- Tahsil cirosu
- Rehin cirosu
- Poliçenin kabulü (Müsteri Kabulü-Banka Kabulü)
- Poliçede aval